Waardering ***
Jonas Jonasson levert met Gangster Anders en zijn vrienden (en een enkele vijand) zijn derde boek in Nederland af. Hij deed er 47 jaar over om te beseffen dat hij toch echt auteur wilde zijn en schrijft vooral om zijn lezers te amuseren. Waar hij zich met zijn eerste hoofdpersonage, uit de 100-jarige man, kon identificeren kan Jonasson dat met zijn drie hoofdpersonages in Gangster Anders helemaal niet, er valt van hem niks te leren aldus Jonasson (bron https://www.hebban.nl/artikelen/drama-in-amsterdam-jonas-jonasson-interview).
Gangster Anders neemt, nadat hij na vele jaren eindelijk de gevangenis mag verlaten, een kamer in pension Meeroever. Hij ontmoet daar de receptionist Per Persson en de anti-christelijke pastor Johanna Kjellander. Zij beseffen al snel dat de Gangster met zijn activiteiten een mooie bron van inkomsten kan zijn en besluiten hem over te halen voor hen te gaan werken. Een goedlopende mishandelingsbusiness komt in gevaar als de Gangster zich in de bijbel gaat verdiepen, maar Per en Johanna zijn niet voor een kleintje vervaard. Op de vlucht voor hun vijanden zoeken de twee naar een manier om hetgeen zijn bereikt hebben in stand te houden.
Jonas Jonasson leverde met zijn debuutroman De 100-jarige man… een hilarisch en absurd verhaal af en met Gangster Anders doet hij qua absurditeit niks minder. Het samenkomen van drie mensen die werkelijk niks met elkaar hebben, blijkt toch te leiden tot een verhaal dat elke vorm van geloof tart. Gangster Anders is een veroordeeld moordenaar met daarnaast verschillende mishandelingen op zijn naam, maar blijkt toch slecht in zijn vak. De ruwe bolster veranderd in een zacht ei als hij het licht heeft gezien, al lijken zijn taal- en alcoholgebruik weinig van deze verandering mee te krijgen. Hij is vrijgevig, onberekenbaar en niet bepaald intelligent. Receptionist Per is het slachtoffer, naar zijn mening, van de acties van zijn vader en opa en haat alles en iedereen om hem heen. Johanna Kjellander is pastor geworden, in de lijn van haar voorvaderen, maar gelooft per definitie niet ook al kent ze alle Bijbelboeken uit haar hoofd. Beide samen vormen een bijzonder slim en georganiseerd duo dat helaas binnen het boek weinig tot geen ontwikkeling doormaakt. Verder passeren nog een aantal clichématige criminelen en een verwarde, zichzelf geweldig vindende, koster de revue. Helaas is er geen enkel personage dat ervoor zorgt dat je ze beter wil leren kennen. Jonasson is kritisch naar de plaats die sociale media in de samenleving heeft en weet met ironie en humor dit neer te zetten. Hij weet de lezer met zijn ironische opmerkingen aan het lachen te krijgen, zeker als hij bijvoorbeeld refereert aan een autodief die door de selfie met zijn gejatte auto snel gepakt wordt. Ook zijn er kritische noten richting de journalistiek, het koningshuis en de Zweedse maatschappij, echter veel van deze satirische speldenprikken komen onvoldoende aan als je weinig kennis hebt van hoe het er werkelijkheid aan toegaat. Wat een minpunt is aan Gangster Anders is dat hij in de drie delen van dit boek steeds opnieuw hetzelfde trucje lijkt uit te halen, waardoor er weinig verrassende wendingen voorbij komen. Het boek kabbelt daardoor maar wat voort, tot in het laatste deel er ineens enorm veel vaart wordt gemaakt en binnen enkele pagina’s het boek dicht kan. Jammer want van dit laatste hoofdstuk was zeker meer te maken geweest. Al met al weet Jonasson één ding zeker duidelijk te maken; als je iets wil bereiken zul je aan de bak moeten, goedschiks of kwaadschiks.
www.schrijfplezier.eu: Columns, Recensies en meer.
Copyright © 2023 Schrijfplezier.eu